Pasif Yangın Durdurucu Sistemleri Hakkında

Pasif Yangın Durdurma Sistemleri Nedir Ne işe Yarar ?

“İstanbul'da son 10 yılda 403.683 adet yangın meydana gelmiş olup, ortalama her yıl 40.000 yangına tekabül etmektedir. Başka bir deyişle her gün ortalama 110 yangın, her saat ortalama 5 yangın meydana gelmektedir. Son 5 yılda daha önceki 5 yıla göre yapısal yangınlarda %22.6 artış meydana gelmiştir.” (Yangın ve Güvenlik Dergisi, 199. sayı) 

Bu rakamlar sadece bir şehrimize özel rakamlardır. Ülke genelinde bu rakamlar çok daha çarpıcı hale gelmektedir. Bu anlamda yangından korunma ve yangın durdurma sistemlerinin önemi açıkça ortaya çıkmaktadır.

 

Pasif Yangın Durdurma Sistemlerinin Amacı

Pasif yangın durdurma sisteminin amacı, bir mülkü boşaltmak için mevcut olan süreyi en üst düzeye çıkarmak veya en başta yangının büyüyüp yayılmasını engellemektir. Doğru bir şekilde monte edildiğinde ve bakımı yapıldığında pasif yangın durdurma sistemi, binanın kendisini, binadaki değerleri ve en önemlisi hayatları koruyabilir.

Yapısal yangından korunma sistemleri hayati öneme sahip sistemlerdir. Bir binada, açık deniz tesisinde veya gemide yangından korunma durumu aktif yangın durdurma ve pasif yangın durdurma sistemleri ile sağlanır.

Aktif yangın durdurma sistemleri manuel veya otomatik yangın algılama ve yangın söndürme işlemlerini içerir.

Pasif yangından korunma ise, geniş bir ürün ve uygulama yelpazesini kapsayan bir terimdir. En basit anlamında, pasif yangından korunma, yangının yayılmasını yavaşlatmak veya önlemek için bizi çevreleyen yapılara yerleştirilmiş malzemeleri ifade eder.

Pasif yangın durdurma sistemi yangına dayanımlı duvarlar ve döşemeler kullanılarak tüm binanın bölümlendirilmesini içerir. Bir veya daha fazla odadan ya da kattan oluşan daha küçük yangın bölmelerinde örgütlenme, yangının çıkış odasından diğer bina alanlarına yayılmasını önler veya yavaşlatır, bina hasarını sınırlar ve bina sakinlerine acil tahliye veya bir sığınak alanına ulaşmak için daha fazla zaman sağlar.

Adından da anlaşılacağı gibi, pasif yangından korunma, bir yangın meydana gelinceye kadar kaplama sisteminde etkin değildir. Ancak yangın ortaya çıktığında çok kritik bir görev üstlenir.

Pasif denmesinin sebebi de bu yangın durdurma sisteminin herhangi bir “etkinleştirme” eylemi gerektirmemesidir. Örneğin, bir yangın kapısı, harici uyaranlara gerek olmadan etkili bir ‘yangına dayanıklı’ bariyerdir. Yangına dayanıklı cam ve alçıpan için de aynı şey söylenebilir. Bu özel malzemelerin hepsi de, sonunda yangına yol verinceye veya yangın söndürülünceye kadar, doğal olarak yangına dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. 

Temel olarak iki tip pasif yangın durdurma yöntemi vardır:

1. Şişen (kabaran) yangın durdurma 

2. Vermikülit yangın durdurma. Vermikülit yangından korunmada, yapısal çelik elemanlar çoğunlukla çok kalın bir tabaka olan vermikülit malzemelerle kaplanmıştır.

 

Pasif Yangın Durdurma Sistemi Nasıl Çalışır ?

 

Pasif yangın durdurma sistemlerinin temel mantığı şöyle açıklanabilir:

Bir yangında, çelik yapı kritik öz sıcaklığına ulaştığında (yaklaşık 550 santigrat derece) sonunda çökecektir. Pasif yangın durdurma sistemi çelik ile ateş arasında bir kömür tabakası oluşturarak bunu erteler. Pasif yangın durdurma ihtiyaca bağlı olarak 120 dakikadan fazla yangın koruması sağlayabilir. Altyapı projelerinde can ve mal kurtarabilecekleri için pasif yangın durdurma sistemleri önerilmektedir.

 

Pasif Yangın Durdurma Alanları

Yapısal Yangından Korunma

Yapısal yangından korunma uygun bir şekilde tasarlanıp uygulandığında, binanın yapısal bütünlüğü yangına maruz kaldığında korunmuş olur.

Yapısal yangından korunma, temel yapısal bileşenleri (yapısal çelik ve derz sistemleri gibi) yangının etkilerinden korur. Bu, yapıyı beton ürünlerden inşa etmek yoluyla veya yangına dayanıklı malzemeler ile gerçekleştirilir. Bu malzemeler:

• Püskürtme üzerine ince film kabartma

• Endotermik malzemeler: alçı esaslı sıvalar ve çimentolu ürünler gibi,

• Mineral yün sargısı ve izolasyonu ve yangına dayanıklı kaplamalardır.

 

Bölümlendirme

Yangın bariyerleri, güvenlik duvarları, yangın bölmeleri ve duman bariyerleri bölümlendirmeye dahildir.

Yangın bariyerleri yangına dayanıklı duvarlar, döşemeler ve tavanları kapsar. Bu bariyerler, bir binadaki yangının yayılmasını sınırlamak ve güvenli bir çıkış sağlamak için kullanılır. Duvarlar yangına dayanıklı bir zeminden, yukarıdaki yangına dayanıklı tavana kadar uzanır ve tam koruma için gizli alanlara kadar devam eder.

Dışarıya Açılan Alanlar (Pencere ve Kapılar)

Yangın kapıları ve pencereleri, yangına dayanıklılığını korumak için bir yangın bariyeri ağzına monte edilir.

Pasif yangın durdurma sisteminin varlığını gerektiren diğer alanlar, kablo kaplama (yangına dayanıklı elemanların tel ve kabloya uygulanması), mafsal sistemleri ve dış cephe yangın bariyerleridir.